Анатоль Грачанікаў
Казка пра Івана-ганчара і пачвару-цара
Жыў-быў у нейкім царстве цар Усемагутнейшы ўладар.
Цар як цар:
Адных любіў,
Тых, хто супраць быў, Забіў.
Ў гэтым царстве кожны пан
Па тры скуры драў з сялян.
Тлусцелі сытыя вяльможы,
Крычалі:
- Цар у нас харошы!
Хоць і навокал жабракоў
Было, як летам камароў.
Штогод касіў прыгонных мор,
Ды весяліўся царскі двор.
Музыкі гралі.
Танцавалі
Там і паненкі і панкі,
І на ўвесь свет
Цара ўслаўлялі
Прыдворныя пісарчукі,
І кожны ў дрыжыках глядзеў
На церам, дзе сам цар сядзеў.
Але «намеснік бога» - цар
Нікому не паказваў твар.
Ніхто з вяльможнага двара
Не бачыў у жыцці цара.
Не зналі нават плеткары:
Ці малады ён,
Ці стары?
Хацеў пранырлівец аднойчы
Спазнаць:
Каму ж пяюць хвалу?
Дык ранкам на гандлёвай плошчы
Знайшлі нябогу на калу.
Прыціхлі тлустыя вяльможы,
Шапталі:
- Цар у нас харошы!
Ніхто асмеліцца не мог
Убачыць:
Хто ж зямны іх бог?
На свеце, што ні гавары,
Старэюць нават і цары.
І вось, як цар пачаў старэць
І ўсё часцей прыгадваць смерць,
Рашыў займець ён свой партрэт,
Перш чым пакінуць гэты свет.
Каб на яго маліўся люд
У царстве вечна там і тут.
Усемагутны цар зароў:
- Ану, падаць мне мастакоў!
Пара нахлебнікам, пара
Намаляваць свайго цара!
І стражнікі цягнулі іх,
Каму ўрэзаўшы пад дых,
Каго агрэўшы бізуном.
Пад царскім стоячы акном,
Чакаў, гадаў прыдворны люд:
Які ім вынес цар прысуд?
Ды ад вышэйшага указу Намаляваць цара партрэт Яны ўсе пачалі адразу
Смялей глядзець на белы свет.
І кожны думаў:
«Мо мяне
Вялікі шанец не міне?
У царскай міласці і ласцы
Я буду жыць тады,
Бы ў казцы...»
І выбар ганаровы паў
На мастака, што маляваў
Вяльмож, іх жонак і сынкоў,
Паслоў заморскіх і купцоў.
Яшчэ - ён гэтым ганарыцца Намаляваў саму царыцу.
На люд зірнуў ён пераможна
І - юрк у церам асцярожна.
...
|
|
|
|
|
|